Ik ben een gelovige kerel. Ik snap dat geloof afstotend kan werken. Het kan wat engs hebben. Of gelovigen kunnen een air over zich hebben van: ik weet wat jij nog niet weet. Of nog erger: ‘Ik weet het beter dan jij’. Brrrr.
Maar dat hoeft natuurlijk niet. Gezonde gelovigen staan, eh, gezond in het leven.
Als het om het enneagram gaat, het NegenTypenModel waarmee ik coach en train, zie ik juist een prachtig overlap tussen de groeistappen van elk Type en belangrijke begrippen in het christelijk geloof, waar onze joods-christelijke cultuur vol van is.
Dit jaar doe ik een opleiding tot coach en counselor bij Corael Opleidingen in De Bilt. De twee trainers leren mij dat elk Type een ‘geestelijk groeipad’ heeft, waardoor we onszelf kunnen helpen om onze ‘ego-toestand’ en de schaduwkant van ons eigen type en gedragspatronen aan te pakken. Dat groeipad bestaat per Type uit twee stappen: een deugd en het Hogere Idee.
Komen ze:
Type 1, ‘De Perfectionist’. De deugd is sereniteit. Het Hogere Idee: Volmaaktheid.
Type 2, ‘De Helper”. De deugd is nederigheid. Het Hogere Idee: Eigen wil en vrijheid.
Type 3, ‘De Bereiker’. De deugd is eerlijkheid/oprechtheid. Het Hogere idee: Hoop.
Type 4, ‘De Romanticus’. De deugd is evenwichtigheid. Het Hogere Idee: Oorspronkelijkheid.
Type 5, ‘De Onderzoeker’. |De deugd is niet-gehechtheid. Het Hogere Idee: Alwetendheid.
Type 6, ‘De Loyalist’. De deugd is moed. Het Hogere Idee: Geloof/Vertrouwen.
Type 7, ‘De Enthousiasteling’. De deugd is soberheid. Het Hogere idee: Innerlijk werk.
Type 8, ‘De Leider’. De deugd is onschuld. Het Hogere Idee: Waarheid.
Type 9, ‘De Vredestichter.’ De deugd is daadkracht. Het Hogere Idee: Liefde.
De primaire driehoek van het enneagram wordt gevormd door de Typen 6, 3 en 9. Zeg maar het fundament van de mensheid. Kijk eens naar hun Hogere Ideeën…
Geloof, hoop en liefde.
Ik moet dan meteen denken aan de woorden van de apostel Paulus in 1 Korintiërs 13, zijn liefdesgedicht. Hij schrijft aan het kerkje in Griekenland:
‘De liefde zal nooit vergaan. Profetieën zullen verdwijnen, klanktaal zal verstommen, kennis verloren gaan – want ons kennen schiet tekort en ons profeteren is beperkt. Wanneer het volmaakte komt (Paulus past volgens mij bij de Typen 1… :-)) zal wat beperkt is verdwijnen. Toen ik nog een kind was sprak ik als een kind, dacht ik als een kind, redeneerde ik als een kind. Nu ik volwassen ben heb ik al het kinderlijke achter me gelaten. Nu kijken we nog in een wazige spiegel, maar straks staan we oog in oog. Nu is mijn kennen nog beperkt, maar straks zal ik volledig kennen, zoals ik zelf gekend ben. Ons resten geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde.
Maar ook al die andere deugden en Hogere Ideeën spelen een belangrijke rol in het christelijk geloof. Ze hebben zelfs vaak een geur van goddelijkheid over zich, vind je niet? Alwetendheid, volmaaktheid, oorspronkelijkheid, enzovoort.
Prachtig, die overlap.
Het enneagram en christelijke inzichten?
Niets engs aan.
En wat mij betreft: fascinerend en inspirerend! 🙂
PS 1. Met dank aan het boek ‘Kleine ego’s, grote zielen – negen ego’s blootgelegd met het enneagram’ van Elly Voorend en Piet van Haaster.
PS 2. Op donderdagavond 20 februari geen ik in Amersfoort een enneagramcollege, een inspirerende avond over zelfkennis aan de hand van het enneagram. Iets voor jou? Meld je dan hier aan (veilige reservering-omgeving)!
PS 3. Leefjijwijzer.nl verzorgt trainingen en masterclasses! Check deze pagina!
“Ik hoorde u in de tuin en ik werd bang, omdat ik naakt ben. Daarom verborg ik me.”
Adam, Genesis 3:9
Mijn bore- en burn-out heeft zijn sporen nagelaten. Of moet ik zeggen: heeft iets naar boven gebracht wat ik lange tijd heb onderdrukt?
Twee jaar geleden kreeg ik in de auto (ik zat alleen achter het stuur) een felle paniekaanval, waarin ik dacht dat ik zou doodgaan aan hartfalen. Als gevolg daarvan ben ik gevoelig geworden voor angstgedachten. Vooral als ik moe ben. Dan krijg ik eerder last van lichamelijke klachten, die ik dan zomaar weer verbind aan enge en dodelijke ziektes. Een hypochondrisch gebeuren.
Irritant. En lachwekkend, dat ook. Ik hoor mijn vrouw alweer zeggen: ‘Zo, en waar heb je nu weer kanker gekregen? Je hebt je kleine teen nog niet gehad.’
Humor relativeert.
Ja, ik ben ook bang
Je wilt het niet geloven als je bore/burn-out gaat, maar je brein gaat zich echt herstellen. Deze blog schrijven was twee jaar geleden onmogelijk óf ik zou erna hondsmoe zijn. Die tijd is voorbij. Maar de gevoeligheid voor angsten blijft wel wat hangen. En dat zie ik meer en meer als een zegen. Angst is natuurlijk geen foute of negatieve emotie. Sterker nog, zonder onze angsten zijn we allesbehalve voorzichtig met vuur, op steile trappen of in het verkeer.
Maar nu ben ik ook nog eens een Nederlander. Toevallig is Nederland, net als onze Oosterburen trouwens, een land waarin we onze angsten zoveel mogelijk proberen te beheersen. We weten dat van onszelf, want we noemen onszelf vaak controlfreaks. We regelen alles tot in de puntjes, niet alleen voor de duidelijkheid (‘Ik moet weten waar ik aan toe ben’), maar ook omdat we zomaar bang zijn iets vergeten te zijn waardoor we achteraf “gepakt” of veroordeeld kunnen worden. Oké, dat levert bureaucratie op, een fenomeen dat we collectief haten maar door onze volksaard zelf in de hand werken. Weten waar we aan toe zijn is een begrijpelijk verlangen, maar levert ook veel papierwerk op. En ‘Doe maar normaal dan doe je al gek genoeg’ en ‘Gelijke monniken, gelijke kappen’ horen bij de bekendste vaderlandse spreekwoorden. En wie begint niet om de zoveel tijd zijn zin met ‘Ik ben bang dat…’ of ‘Als we dit en dit gaan doen, vrees ik dat we…’ En het is niet voor niks dat er in ons land (nog?) geen aanslag is gepleegd. We zitten er kort op. En we hebben een Amber-alert. En maandelijks checken we ons luchtalarm. En ga zo maar door. Angst en Fear-Management zit ons in de genen. En dat is zo verklaarbaar voor laaglanders die moeten leven achter de best wel fragiele bescherming van duinen en dijken.
Ik ben bang. Ook bang. Net als jij.
Fear-Management
Maar we moeten ons niet door angst laten leiden, houden onze ouders en leraren ons terecht voor. Dus: hoe kan ik nou gezond leren omgaan met mijn angsten? Hoe kan ik me er niet door laten beheersen?
De drie psychologische omgangsmanieren rond angst zijn ons vaak wel bekend, denk ik. Ons reptielenbrein – diep en veilig in onze hersens verborgen – zegt sneller dan we bedenken kunnen, dat we in geval van angst en paniek kunnen…
1. vluchten
2. bevriezen
en 3. vechten.
Mooi hoe dat werkt. En ik ben dankbaar voor het reptielenbrein. Alleen… in de praktijk maken we zomaar sneller gebruik van dat reptielenbrein dan nodig is. Het is alsof we de functies van ons reptielenbrein dan verhuizen naar ons normale gedrag, tot op alle niveaus. Persoonlijk, sociaal en politiek.
Vluchten voor onze angsten wordt dan alles wat zit tussen jij-bakken, de ‘Nee, ik ben nooit bang’-smoes, principieel ideologiseren en je daaraan vastklampen, en wonen op Mars (de vlucht naar voren).
Bevriezen door onze angsten wordt dan alles wat zit tussen onverschilligheid, verzuring, principieel ideologiseren je in een bastion terugtrekken, en de gordijnen of grenzen dicht.
En vechten tegen onze angsten wordt dan alles wat zit tussen slaan, activisme (alle nadruk op doen), principieel ideologiseren en daarmee mensen om de oren slaan, en de mondiale atoomprogramma’s.
Vaak is het een mix. Ik vind het boeiend om bijvoorbeeld Tweede Kamer-debatten op deze manier te volgen. Of gesprekken aan de praattafels op televisie. Of gesprekken in en over de kerk. Je komt dit ‘reptielengedrag’ aan de lopende band tegen.
Een vierde weg: we rationaliseren onze angst
Als homo sapiens kunnen we onszelf overleveren aan ons reptielenbrein. Maar we kunnen gelukkig ook meer (en dat gebeurt gelukkig ook vaker wel dan niet in de Tweede Kamer-debatten). Een vierde manier is dat we onze angsten rationaliseren. Dit is de weg die we het snelst en vaakst bewandelen. Ik dus ook. We gaan dan op de analyse- en verklaar- en voorkom-tour. Wat heel nuttig is, denk alleen al aan de AIVD of de politiek of aan een Cognitieve Gedragstherapie die ik heb gevolgd tijdens mijn burn-out. En we praten, en we vergaderen, en we beschrijven en we bloggen en we vergaderen nog een keer, en we winnen of verliezen de discussie of het debat. Prima, maar het kan ook zomaar weer iets dierlijks krijgen. Wie onze angsten het best kan rationaliseren, wint de mentale survival of the fittest. Hij of zij is dan de winnaar van het televisie-verkiezingsdebat. (Het zou ook kunnen dat niemand deze mentale strijd wint. Dan wint niet degene die zo mooi of goed mogelijk onze angsten kan rationaliseren, maar kan aanwakkeren. Ik denk dat we al snel aanvoelen welke politieke partijen inspelen op onze angstgevoelens, en welke partijen veel rationelere politiek bedrijven.)
Met nadenken en rationaliseren is natuurlijk niks mis. We moeten alleen wel bedenken dat angst ook een emotie is. Angst voel je. In je buik, rond je hart, in je keel. En door alleen gebruik te maken van ons hoofd, kunnen we onze angsten niet goed tegenwicht geven. In feite nemen we dan onze angsten niet serieus. Alleen met ratio hebben we geen voeling met onze angst.
Een vijfde weg: facen en doorstaan van onze angsten
Ons reptielenbrein redt ons niet, hoe nuttig die ook is. Onze ratio is noodzakelijk om niet op angstige onderbuikgevoelens alleen te varen, want angstverhalen nemen zomaar een loopje met ons. Maar de ratio alleen kan ons niet van onze angsten bevrijden, want we rationaliseren onszelf zomaar los van onze angsten. We weten dan dat er allerlei angstscenario’s zijn, maar we hebben er zelf geen voeling mee. We plaatsen onszelf er buiten.
En daarvoor is er een vijfde weg: het facen en leren doorstaan van onze angsten. Let op, dat is een weg die ons niet redt van onze angsten. Het is wel een weg die onze angsten en die daarmee onszelf het meest serieus neemt. Wie zijn eigen angsten eerlijk onder ogen durft te zien, doet recht aan zichzelf. Deze weg levert het volgende op:
1. Facen: Je neemt je angsten serieus, rationaliseert ze niet weg. De angsten zijn er gewoon. Je voelt ze. Je verwoordt en beschrijft ze eventueel. Ze zijn van jou, en zeggen iets over wie je (geworden) bent. Het zijn de persoonlijke en unieke geheimen van je eigen ziel, die je iets willen vertellen. Ze maken je kwetsbaar en nederig. Je oordeelt niet over je angsten. En je maakt er geen misbruik van door andere mensen je eigen (!) angst(verhal)en aan te praten.
2. Leren doorstaan: je neemt je angsten serieus, maar je laat je niet door die angsten beheersen of intimideren. Je voelt ze, maar ze nemen jou niet over. Je gaat op die manier langzaam maar zeker door die angsten heen. Je bent geen slaaf, maar je wordt meester van je angsten. En je krijgt steeds beter door dat paniekzaaierij en angstverhalen niet iets maar alles vertellen over de vertellers van die verhalen, en hun zielenroerselen. Je laat je niet intimideren, niet verlammen – je kijkt ze recht in de ogen aan en je gaat erdoorheen. Je gaat voor het volle leven, je gaat voor de liefde, een kracht groter en sterker dan alle angsten bij elkaar.
Ik zit nog altijd in dat proces. En misschien is dat wel een levenslang proces. Maar in die geduldige, pijnlijke, eerlijke, zoekende, kwetsbare, zelfbeheersende, nederige, wonderlijke en misschien wel goddelijke, vijfde weg geloof ik.
“Ik voel me dodelijk bedroefd; blijf hier met mij waken.’ Hij liep nog een stukje verder, knielde toen en bad diep voorovergebogen: ‘Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan mij voorbijgaan! Maar laat het niet gebeuren zoals ik het wil, maar zoals u het wilt.”
Jezus, Matteüs 26: 38-39PS. Herken jij je in dit verhaal, en wil je hierover met een coach/begeleider in gesprek? Neem dan contact met me op. Ik sta graag voor je klaar!
Ben jij iemand die…
– het glas graag als halfvol ziet. (“Half leeg – Waarom zo negatief!?’)
– meer dingen tegelijk kan doen en bijvoorbeeld van verschillende projecten houdt.
– humor, vrolijkheid, entertainment, lolletjes en dolletje niet als leuke bijzaken ziet, maar veel meer als een “way of life”.
– moeite met de ervaring van verdriet, ellende en pijn heeft – en daar langere tijd bij te blijven?
– realistisch is.
– oog heeft voor de sfeer in een groep. Jouw motto zou kunnen zijn: ‘Het is misschien niet altijd gezellig, maar dat kunnen we het natuurlijk wel máken.’
– het niet eens is met de uitspraak ‘Kwantiteit gaat voor kwaliteit’.
– in stress of als je niet lekker in je vel zit perfectionistisch, belerend en zelfs wat fundamentalistisch kan zijn.
– zich (op den duur) lekker voelt als hij de innerlijke ruimte heeft om zaken “dieper” te kunnen bekijken, en gevoelens te kunnen proeven en doorleven.Herkenbaar? Dan is er een grote kans dat je jezelf herkent in het EnneagramType 7. Het type dat in het Enneagram-Inleidingsblog de volgende benamingen kreeg: De Optimist, de Entertainer, de Realist, de Generalist, de Multitasker, het Wonderkind, de Dilettant, de Connaisseur, de Animator.
Het Enneagramtype 7
Zonder de Enneagramtypen 7 gaat de wereld aan negativiteit en somberheid ten onder. Van alle typen is de Zeven het meest optimistisch, vrolijk, gezellig, entertainend en blij. Ben je omringd door Zevens, dan waan je je in de Vrolijke Hemel. Zo goed als altijd in voor een geintje, veel zelfspot en humor. Ze zijn de ultieme ijsbrekers tijdens zwetende okselvergaderingen. Veel Zevens kunnen van die typische pretogen hebben, of ze hebben een of twee “dakjes” (^^) als ooglid.Veel Typen Zeven hebben een rijk innerlijk fantasieleven opgebouwd (en ‘fantastisch’ is misschien wel een van je geliefde woorden). Veel Zeven-kinderen leefden in hun jeugd wat teruggetrokken in hun eigen gecreëerde wereldje waarin ze eindeloos konden spelen en fantaseren. Menig Zeven is enig kind of voelde zich anders dan de rest van het gezin, en had dus niet meer dan zichzelf. De Type Zevens noem ik wel eens ‘de kinderen van het enneagram’. Ik moet bijvoorbeeld denken aan de acteur Robin Williams die in de beroemde film Mrs Doubtfire op de set met dinosaurussen speelt, en daarmee kinderen vermaakt die hem (in die film) op tv zien. Hij laat de dieren op zo’n typische en komische manier met elkaar in gesprek gaan en op elkaar reageren. Wat bleek? Robin Wiliams vond het gemakkelijk om deze rol te spelen. Hij had dit in zijn jeugdjaren uren en uren op zolder gedaan.
Omgaan met gevoelens en emoties vinden Zevens een lastige klus. Logisch: ze willen vrolijk en optimistisch in het leven staan. Daarom worden Zevens wel ‘pijnvermijders’ genoemd. Zevens hebben vaak manieren bedacht om de pijn van de emoties niet te hoeven voelen (want een rijk, innerlijk gevoelsleven hebben Zevens echt wel!). Zevens willen positief overkomen, niet down of depressief. Tussen brullen (schreeuwen) en brullen (janken) zit voor een Zeven een groot verschil. De een vlucht daarom in entertainment, de ander in eenvoudige (realistische, zal hij zeggen) oplossingen, weer een ander in overmatig eten of drinken, terwijl het zoeken van het avontuur of ‘gewoon weer eens iets anders’ ook kan helpen om niet te hoeven voelen.
De Zeven op z’n mooist en op z’n lelijkst
De Zeven op z’n mooist combineert zijn eigen kwaliteiten met die van de Vijf (de Waarnemer). Een gezonde Zeven heeft geleerd om te groeien naar objectiviteit en wijsheid. Hij heeft oog gekregen voor nuance, en kan ook daar de lol van inzien. Natuurlijk heb je als Zeven misschien een hang naar materialisme en concrete dingen, maar dat wil niet zeggen dat je niet kunt groeien naar meer immaterieel bezit: kennis, wijsheid, liefde, enz.
Zevens die levenswijsheid kunnen combineren met luchtigheid, vrolijkheid en optimisme zijn een geschenk aan de wereld.De Zeven op z’n lelijkst laat in zijn Type de donkere kanten van de Eén (‘De Perfectionist’) zien. Een ongezonde Zeven krijgt dan perfectionistische trekken, vooral wanneer hij onder druk en stress komt te staan. Betweterigheid en ‘op je strepen staan’ kan zich dan van de Zeven meester maken, waardoor een afstand kan ontstaan tussen hem en anderen. Je wordt dan zomaar gezien als een wereldvreemde naïeveling.
De kwaliteiten en het ego van de Zeven
Het ego van de Zeven is alsvolgt opgebouwd:Verleiding: geluk, genot, idealisme.
Vermijding: pijn en beperking. Want pijn en beperking belemmeren het geluk- en genotsgevoel.
Afweermechanisme: Rationalisering. Om de pijn niet te hoeven voelen, trekken Zevens zich terug in hun hoofd. Pijn en beperking worden gemakkelijk omgebogen tot iets positiefs. Een pijnlijk ontslag wordt al snel ‘een mooie kans voor iets nieuws’.Fixatie: plannen maken.
Passie/hoofdzonde/drijfveer: overmaat.Deugd: Soberheid, nuchterheid, innerlijk werk. De deugd staat tegenover de passie en stelt de Zeven in staat om de pijn en de beperking te voelen.
Hogere Idee: Innerlijke, diepe vreugde. Het Hogere Idee staat tegenover fixatie (plannen in de toekomst maken) en de ego-verleiding van de Zeven: geluk, genot en idealisme. Vreugde is een verdieping van geluk.
Christelijke spiritualiteit
Bijbels-theologisch heeft de Zeven een klik met het Kwaad. Niet dat ze graag kwaad doen – integendeel: positivo’s hè! – maar omdat ze oog hebben voor het kwaad om ons heen. Bovendien is het Kwaad een mooie vluchtroute (om zelf niet te hoeven voelen). Zevens zijn ook vaak gevoelig voor complottheorieen (conspiracy theories). Gelovige Zevens tref je vooral in evangelicale kringen, waarin pijnvermijding en (Christus’ overwinning op) het Kwaad geliefde thema’s zijn, alleen al in de liedcultuur. Pijn, verdriet en kwaad kunnen vanuit een valkuil of allergie snel worden ‘weggezongen’. of ‘weggepreekt’. Positieve feel good-getuigenissen zijn in deze kerkcultuur vaak erg geliefd.Het spirituele groeipad van de Zeven is de kunst om de eigen angst en pijn niet langer te verplaatsen (naar God, naar de duivel, naar iets anders buiten zichzelf) maar zelf, in navolging van Jezus, door de pijn en angsten heen te gaan. ‘Laat u niet overwinnen door het kwaad, maar overwin het kwaad door het goede’, schrijft Paulus. Het tweede deel van deze uitspraak wil de gelovige Zeven nog wel eens vergeten, waardoor hij opgaat in aanbidding en het wegzingen of -schreeuwen van de eigen pijn en angsten, en God of Jezus ál het werk laat doen, buiten de aanbidder om. Echte aanbidding van God gaat niet langs het hart en het gevoel van de aanbidder heen. God werkt door mensen heen, door zijn Geest, door het goede. Hierdoor komt de gelovige Zeven tot zichzelf, en wordt hij ‘medewerker van God’ (Paulus). Het meewerken met God geeft de Zeven het innerlijke, diepe geluk wat zijn ego op een oppervlakkig manier probeert te bereiken, en waar hij ten diepste naar verlangt. Jezelf zijn is Gods medewerker zijn en innerlijke, diepe vreugde vinden in wat zich in het klein en in het hier en nu plaatsvindt aan (verrassend genoeg!) wonderbaarlijke ervaringen. Ongeacht of die nu pijnlijk of vreugdevol zijn, de bevrijde Zeven kan er helemaal ‘bij’ zijn.
Zeven en hun vleugels
Je hebt twee soorten vleugels in het Type Zeven. Deze twee subtypen kunnen nog behoorlijk van elkaar verschillen.De Zeven-met-een-Zes-vleugel. Deze Optimist heeft een link met het Type Zes, ‘de Loyale’. Deze combinatie wordt “Entertainer” genoemd. Meer dan het andere type kan dit type zich met de groep verbinden. Hij heeft de groep als het ware voor zichzelf en zijn eigen bestaan nodig. Hij heeft het vermogen om de sfeer van die groep op een positieve manier te beïnvloeden. Veel Zevens voelen zich qua werk bijvoorbeeld thuis in het verbeteren van groepsdynamieken en -processen, of zijn echte regelneven en -nichten.
De Zeven-met-een-Acht-vleugel. Dit Type Zeven is gekoppeld aan ‘De Leider’ (Type Acht). Deze combi wordt “De Realist” genoemd. Dit subtype is wat onafhankelijker dan het andere type en kan meer boven de groep staan. Dit type beschikt vaak over meer leiderskwaliteiten, waarin hij uiteraard gebruik maakt van zijn vermogen om meer dan de vrede de sfeer in de groep te bewaken.
Bekende personen
Welke bekende personen worden als Zevens gezien?Buitenland: Robin Williams, Jim Carrey, Steven Spielberg, Wolfgang Amadeus Mozart, “Peter Pan”, Walt Disney, Mary Poppins, Diego Maradona, Ronaldo Luis Nazario del Lima, Franciscus van Assisi.
Nederland: André Hazes (sr), Gordon, Mark Rutte, Jochem Myjer, Herman Finkers.
Bijbel: Salomo. De koning van Israël, met wel meer dan 1000 vrouwen. Omdat veel vaak nog niet genoeg is. Salomo was ook de man die God niet om meer geld of meer macht vroeg. Hij vroeg om wijsheid. En hij kreeg het. Op zijn naam staan twee bijbelse wijsheidsboeken. De Spreuken (met uiteraard héél veel Spreuken) en het geliefde boekje Prediker, waarin op een schitterende manier zowel levenswijsheid als nuchterheid en luchtigheid besloten liggen.
— GERAADPLEEGDE LITERATUUR —
1. ‘Enneagram Basisboek’, Don Richard Riso & Russ Hudson.
2. ‘De Wijsheid van het Enneagram’, idem.
3. ‘Het Enneagram, een weg naar zelfkennis’, Richard Rohr.
4. ‘Parabels and the Enneagram’, Clarence Thomson.
5. ‘De kernkwaliteiten van het Enneagram’, Daniel Ofman & R. van der Weck & R. van der Weck-Kapitein.
6. ‘Enneagram code gekraakt’, W.J. van de Wetering.
7. ‘Het enneagram voor jouw persoonlijkheid’, idem.
8. ‘Ontdek je sterke kanten’, idem.Meer weten over dit Type? Meer ontdekken hoe je als Type Zeven uit het Enneagram en van jezelf kan worden bevrijd? Welk wereldbeeld en welke wijsheden je daarbij kunnen helpen? Doe dan de SelfScan, veilig en coronaproof in mijn coachpraktijk.
Een beginnende monnik kreeg van de kloosteroverste, de abt, de volgende vraag: ‘Wat verlang je?’ De monnik hield een klein, erg vroom betoog met stichtende woorden ten opzichte van de gemeenschap. Vader abt had dit onmiddellijk door, nam zelf opnieuw het woord en weersprak hem mild: ‘Dank je wel. Zeer goed, maar het is niet wat ik verlang te weten. Wat mij interesseert is: jij, persoonlijk, wat verlang jij werkelijk?’
Ik heb heel lang niet geweten wat ik wilde met mijn leven.
Ik vond het ook moeilijk om bij mijn wil te komen. Bij mijn verlangens die diep in mijn hart zitten. Misschien voelde ik zo nu en dan wel iets dat me echt raakte, wat ik echt wilde, maar ik zat in de praktijk al snel weer in mijn hoofd. In mijn gedachten.
En weet je wat er in die gedachten zat?
De wil van God.Ik dacht dat het Gods wil was dat ik dominee in een kerk zou worden. En ik dacht dus ook dat ik dat zelf wilde. En dus werd ik op een gegeven moment dominee, na jaren twijfelen, want je moet luisteren naar die stemmen.
Na een paar weken als dominee begon het al te rommelen en te schuiven in me. Na een paar maanden stootte ik al typische domineestaken af: vergaderingen, onderwijs aan de tieners, pastoraat aan niet-lijdende gemeenteleden. Na een jaar ging ik op de automatische piloot. Na 1,5 jaar besloot ik niet verder te willen gaan dan de afgesproken 2 jaar. Ik ben 24 maanden dominee geweest.De reizen en de langste reis
In de jaren daarna begon mijn zoektocht. Niet eens naar nieuw werk. Werk is zo goed als altijd wel te krijgen. En ik vond ook een plek. Mijn zoektocht was een persoonlijke reis. Via goede mensen om me heen begon ik met de langste reis die een mens kan maken: de reis naar binnen. Ik ben hem nog steeds aan het maken, en de horizon is nog lang niet in zicht.Er bestaan drie reizen. De reis naar buiten, naar boven en naar binnen.
De reis naar buiten maken we allemaal al gauw. Die is bijna niet tegen te houden. ‘Wat is mijn plek en rol in de maatschappij? Waar ga ik werken? Met wie wil ik mijn leven delen?’
De reis naar boven maken veel mensen ook. Veel mensen ook helemaal niet, vooral in onze seculiere tijdgeest waarin we worden opgeslokt door drukte, entertainment en duizenden prikkels per dag. We worden met z’n allen horizontaal met de neus op de alledaagse ditjes en datjes gedrukt. Of we drukken onszelf op schermpjes. Maar vaak breekt er wel een tijd aan om deze reis te gaan maken. Soms maken we deze reis een tijdje, soms levenslang. ‘Wat is het hogere? Wat is de zin van het leven? Waarvoor zijn we op aarde? Wie is God? Wat is goed, wat is kwaad?’ Als gelovige kerkganger ben ik vanzelf met die spirituele of religieuze vragen opgegroeid, al ging ik er pas op latere leeftijd dieper op in. Als kind en vooral als tiener en begin twintiger geloofde ik het allemaal wel. Letterlijk. Het zal allemaal wel. Achteraf heb ik in mijn jeugd geestelijke begeleiders gemist. Mensen die open-minded, authentiek en liefdevol die reis naar boven al aan het maken waren. Voorbeelden. Geloofs-idolen. Ik denk dat zowel kleine kinderen als tieners, zij het onbewust, naar zulke mensen op zoek zijn.
De reis naar binnen is de onbekendste reis. En de langste. Het is de wereldreis van ons hoofd naar het hart. Ik ben een westerling, dus gepokt en gemazeld in de ratio. In de concepten. Ideeën. Gedachten. Analyses. Als er een aanslag wordt gepleegd, of er een aanslag dreigt, vragen we elkaar niet naar ons hart. Naar onze angst om zomaar te kunnen sterven bijvoorbeeld. Of we daar innerlijk klaar voor zijn. Of we ons daar op voorbereiden en kunnen instellen. Nee joh, wij westerlingen gaan met behulp van de media wekenlang op zoek naar het wie, wat, hoe en waarom van de (dreigende) aanslag. Want een feitelijke analyse geeft ons een gevoel van veiligheid.
Zoals het idee van genoeg politie en recherche ons ook een veilig gevoel moet geven.Dat dit schijnveiligheid – weer eens wat anders dan schijnheiligheid – is en dat er uiteraard ook in ons land vroeg of laat een aanslag gaat plaatsvinden en dat het de vraag is of we ons daar innerlijk klaar voor willen en kunnen maken… die constateringen of vragen komen niet eens in ons op. Of we maken dit helemaal niet mee. En voor de duidelijkheid, ik kan er zelf van getuigen, bij gelovigen net zo min. Je kunt nog zo vaak in een kerk horen of zingen dat God je anker, haven, burcht of wat voor veilig woord dan ook is – het kan allemaal bij ingevoelde, ondoorleefde ratio en gedachtegoed blijven.
Ratio-roest
Zo kunnen wij in onze koppen vastzitten. Zo stevig is de westerse tijdgeest. We hebben niet geleerd om af te dalen. Onze problemen en onze angsten diep in de ogen aan te kijken, en daarmee onszelf in de spiegel aan te kijken.Het toppunt van onze ratio-roest? Boeken als ‘We zijn ons brein’. Of wat dacht je van onze ontembare strijd voor de vrijheid van meningsuiting. Supernuttig, zo’n boek. Ik heb er veel van opgestoken. En wat me het meest aangreep? Het gegeven dat er meer lijnen en banen van onze onderbuik naar ons brein lopen dan van ons brein naar de onderbuik! En wij maar in ons hoofd zitten… En zo terecht, die strijd om de vrijheid van meningsuiting. Mening! Daar is-ie weer. Überwestelijker kun je het niet krijgen.
En toch, de diepere vragen – Wát zeggen we dan? Met welke intentie? Vanuit wat voor hart? In welke mate van liefde of zelfspot? – we hebben ze niet of nauwelijks leren stellen.
Wat verlang jij?
Dit heeft alles met die reis naar binnen te maken.
Met voelen.Voeling met wat we zeggen.
Voeling met wat we doen.
Voeling met onze buik, met onszelf, met de aarde.
Voeling ook met… onze diepste wil en verlangens.Zelfs de grootste klootzak, fascist of extremist wil een goed en sociaal leven leiden. Waarom zou een extremist anders een aanslag op ménsen plegen? Ik las in een boek: de mens is hopeloos sociaal. (Ik zie dat overigens als hoopvól.)
Natuurlijk, sommige mensen komen nooit in contact met het goede sociale. Ik ben niet naïef. En dat is gewoon opletten geblazen. Waakzaam zijn. Goed leren aanvoelen of je met sommige mensen wel of niet in zee moet gaan. Er niet zomaar van uitgaan dat iedereen van goede wil is. Er kan voor en in de tijd na een geboorte al zoveel schade bij een mens zijn aangericht, dat hij nooit meer in contact met zijn goede wil en zijn gezonde verlangens komt.Maar jij en ik – niet die klootzak, crimineel of fascist, maar de “normale” mens?
Zijn wij in contact met onszelf?Weet jij, voel jij wat je wilt?
Herken je jezelf misschien in mijn domineesverhaal?
Of heb je het misschien opgegeven? Heb je je overgegeven aan de sleur van elke dag? Aan hoe je leven totnogtoe gelopen is? Aan je hoofd? Aan je eigen mening? Aan het leven zo comfortabel en rustig mogelijk doorkomen? Aan je angsten? Aan veel of genoeg geld verdienen en de daaraan verbonden (schijn)veiligheid? Aan je overgeleverde geloof? Aan je weekend, hobby en vrije tijd? Aan je kerk? Aan je zelfbeeld? Aan je godsbeelden? Aan wat er van je wordt verlangd in plaats van aan wat jij diep van binnen wilt?Wat verlang jij?
Jij, persoonlijk, wat verlang jij werkelijk?PS. Ik richt mij vooral op Millennials (geboren tussen 1981 en 2000), twintigers en dertigers dus. Herken je je in mijn verhaal of wil je je eigen verhaal kwijt? Ben je op zoek naar antwoorden op deze diepgaande vragen behoefte aan een coach of geestelijke begeleider? Lees dan hier wat ik onder coaching of geestelijke begeleiding versta, hoe ik te werk ga, en maak in alle vertrouwen een afspraak.
Spreken de volgende uitspraken jou aan? Zijn ze herkenbaar voor je? Raken ze je ergens?
‘Het is beter om van diepe gekweldheid te drinken dan van oppervlakkige genoegens te proeven.’ [William Hazlitt] ‘Ik móet mezelf zijn.’
‘Het is zeer vermakelijk hoeveel verschillende gevoelsstemmingen men op een dag kan doormaken.’ [Anne Morrow Lindbergh] ‘Kijk naar de vogels in de lucht: ze zaaien niet en oogsten niet en vullen geen voorraadschuren, het is jullie hemelse vader die ze voedt. Zijn jullie niet meer waard dan zij?’ [Jezus van Nazaret] ‘Was ik maar een dichter, dan kon ik dichter bij je zijn. Was ik maar het bloed dat door je lichaam stroomt. Dan sliep ik in jouw hart en ik woonde in jouw hoofd.’ [Stef Bos] ‘Niemand begrijpt me – ik mezelf vaak ook niet.’
‘Ik voel, dus ik ben.’Of herken je jezelf misschien in dit nummer?
Herkenbaar? Dan is er een grote kans dat je jezelf herkent in het EnneagramType 4. Het type dat in het Enneagram-Inleidingsblog de volgende benamingen kreeg: De Individualist, de Aristocraat, de Bohémien, de Kunstenaar, de Romanticus, de Melancholicus, de Estheet, het Tragische Slachtoffer, de Speciale.
Het Enneagramtype 4
Vieren zijn mensen die regelmatig in zichzelf verzonken zijn, op zoek naar zichzelf, creatief, dromerig, idealistisch, eigenwijs, artistiek, authentiek, gevoelig. Je hebt het idee (gekregen en aanvaard) dat je anders dan anderen bent, en trouw aan jezelf moet blijven. Je geniet daarvan. En het kan je frustreren. Je begeeft je voor je gevoel constant in allerlei verschillende spanningsvelden, dilemma’s en paradoxen, die je zowel omarmt als vervloekt. Je kunt je bijvoorbeeld aangetrokken voelen tot een groep, terwijl je van diezelfde groep kunt walgen, omdat dat hechte collectief jouw gekoesterde individualiteit lijkt aan te vallen en te overmeesteren. Aantrekken en afstoten, dat typeert jouw gedrag vaak. Ook kun je jezelf als uniek getalenteerd zien én als uniek gehandicapt of gebrekkig. Kortom, je bent je scherp bewust van de verschillen en tekortkomingen ten opzichte van anderen.Als Type Vier heb je jezelf aangeleerd om te denken vanuit gebrek, waarop een verlangen is gebaseerd. Er is altijd wel iets dat je mist. Dat je nog niet bereikt hebt of – irrationeel rampscenario! – nooit zult bereiken. Je ziet vaak al snel wat jijzelf nodig hebt, of waarvan de wereld om je heen zich nog niet bewust is. Dat oog voor gebrek komt negen van de tien keer voort uit verdriet en pijn, vaak op basis van min of meer traumatische gebeurtenissen uit de kindertijd. Dit betekent niet dat je meer (of minder) verdriet hebt meegemaakt dan andere mensen. Als Vier heb je alleen een grotere karakterologische gevoeligheid voor de pijn. Deze gevoeligheid maakt dat veel Vieren geraakt worden door en zich inzetten tegen onrecht, dat altijd gepaard gaat met pijn en verdriet waaronder het slachtoffer gebukt gaat.
Omgaan met die diepe gevoelens is voor een Vier een levenslange klus. De een lukt dat ook beter dan de ander. Dweperij met pijn en verdriet ligt op de loer wat een Vier, zoals hierboven geschreven, naast alle andere benamingen ook de naam ‘het Tragische Slachtoffer’ heeft opgeleverd. Opgaan in, de voeling met en de beschrijving van pijn, triestheid, verdriet en allerlei soorten ellende kan voor een Vier een ‘way of life’ zijn. Dichters, kunstenaars, schilders, theatermakers – ze zullen vroeg of laat met deze gevoelens willen spelen, en daarbij snaren bij zichzelf maar zeker ook bij anderen raken die maar zelden trillen. Door die constante gevoeligheid met de pijn (die dieper gaat dan de smartlap, die meer passend is bij het pijnvermijdende Type 7) kunnen Vieren hun heil zoeken in verdovende middelen. Het kan de Vier allemaal teveel worden. Bekende voorbeelden hiervan vinden we vooral in de artiestenwereld. Denk bijvoorbeeld aan (het einde van) kunstenaars als Amy Winehouse en Herman Brood.
De Vier op z’n mooist en op z’n lelijkst
De Vier op z’n mooist combineert zijn eigen kwaliteiten met die van de Eén (‘De Perfectionist’). Een gezonde Vier kan verfijnd omgaan met zijn individuele kwaliteiten. Je leert in plaats van te leven uit gebrek, tekortkoming en gemis, te leven vanuit rust. Van daar uit leer je beter om te gaan met het alledaagse, het gewone leven.
‘Er is meer dan genoeg, voor zowel de ander als mij. Het universum is toch ook veel groter dan mijn ervaren wereld?’ Je ontdekt dat je ook kunt verlangen naar iets dat er al wèl is.Je bent je op een gezonde manier van jezelf bewust en vindt een goede balans tussen je zoektocht naar hoge piek(ervaring)en en de verwerking van de diepe dalen. Je aanvaardt die schommelingen en je kunt ze beheren. Zelfbeheer(sing) wordt meer en meer jouw kracht. Je hebt zelf aangeleerd om te bepalen of en hoe je jezelf uit het midden van de belangstelling kunt halen, zowel de grote belangstelling (podia, feesten, werkoverleggen, verjaardagen) als de kleine belangstelling (in een-op-een-gesprekken), en kunt wat van een ander is ook echt bij de ander laten. Je leert ook meer te luisteren en vragen te stellen dan je eigen meningen en verhalen te ventileren, of vindt daar een gezonde en prettige balans in.
De Vier op z’n lelijkst laat in zijn Type de donkere kanten van de Twee (‘De Helper’) zien. Een ongezonde Vier krijgt dan narcistische trekken: ‘Kijk mij hier eens zijn’. (Zoals een ongezonde Twee manipulatief kan zeggen: ‘Weet je dan niet hoeveel tijd ik in mijn hulp aan jou heb gestoken?’) Je hebt het waarschijnlijk zelf niet door, maar je bent voor anderen zo overduidelijk bezig met de profilering van jezelf dat het moeilijk is om te twijfelen aan je wanhoop en onzekerheid. Overschreeuwen en overdrijving in gedrag, kleding, woordgebruik e.d. maken de afstand tussen jou en je omgeving te groot voor authentiek contact en echte relaties, waarnaar Vieren juist op zoek zijn.
Jaloezie
Je drijfveer (of hoofdzonde, waarover de kerkelijke traditie spreekt) is jaloezie of afgunst, die je vaak sterk weet te onderdrukken. Vanuit de schoonheid van de wereld en je verlangen om jezelf te verwezenlijken, heb je als geen ander oog voor de kwaliteiten en prestaties van je medemens. Ben je introvert dan denk je het alleen, ben je extrovert dan flap je het er zo uit wanneer je iemand anders iets moois ziet doen: ‘Dat kan ik ook! Dat kan ik zelfs beter.’ Of in de woorden van een bekende Nederlandse cabaretier die aan tafel bij Pauw sprak over het oeuvre van een van zijn theatercollega’s: ‘Ja, het is goed wat hij allemaal heeft gedaan, maar hij maakte natuurlijk niet écht cabaret.’ (En dan natuurlijk niet zeggen dat hij dat wel deed.)Jaloezie klinkt als een vies woord, maar leven vanuit een gezonde jaloezie is mogelijk, en nodig. Hoe je gezond jaloers leeft is moeilijk te omschrijven, maar wel mee te voelen wanneer we ons bijvoorbeeld voorstellen dat een ander onze geliefde(n) inpikt. Gezonde jaloezie heeft te maken met een onderscheid kunnen maken tussen wat echt van en voor jou is, en de voorraad waaruit iedereen kan putten.
Vieren en hun vleugels
Je hebt twee soorten vleugels in het Type Vier. Deze twee subtypen Vier kunnen nog behoorlijk van elkaar verschillen.De Vier-met-een-Drie-vleugel. Deze Individualist heeft een link met het Type Drie, ‘de Bereiker’. Deze combinatie wordt “De Aristocraat” genoemd. Deze typen combineren creativiteit met ambitie en hechten meer dan het andere subtype aan de sociale omgang. Binnen de bekende structuren, waarbinnen zij zich iets liever bevinden dan het andere subtype, spelen ze graag met humor. Deze types hebben veel met de middeleeuwse nar die de koning een spiegel voorhield. Het systeem belachelijk maken – dat kunnen ze als geen ander. Ze willen succesvol zijn, en zichzelf onderscheiden. Ze praten graag over zichzelf en hun creatieve werkzaamheden. Wanneer ze iets maken of scheppen, doen ze dat met een publiek in gedachten.
De Vier-met-een-Vijf-vleugel. Dit Type Vier is gekoppeld aan ‘De Waarnemer’ (Type Vijf). Deze combi wordt “De Bohémien” genoemd. Minder dan het andere subtype maken zij zich druk om erkenning en status. Ze bezitten de gave om creativiteit te koppelen aan de gave van opmerkzaamheid. Ze kunnen dat wat ze om zich heen zien op een originele manier beschrijven of uitbeelden. Ze scheppen meer voor zichzelf dan voor een publiek, en staan ernstiger en serieuzer in het leven dan het andere subtype. Het creatieve proces en de drang om te verkennen vindt dit subtype belangrijker dan het presenteren van hun bevindingen. Het opdoen van ideeën is mooier en belangrijker dan de uitwerking ervan. Meer dan het andere type verzet een Vier-met-Vijf-vleugel zich tegen het gezag en de conventie, waarbij het breken van de regels een meer dan reële optie is. Uiteraard altijd met het oog op schoonheid, eerlijkheid en het recht.
Bekende personen
Welke bekende personen zijn in essentie Vieren?Buitenland: Bob Dylan (de Bob uit de titel van dit blog), Prince, Jackie Onassis, Freddy Mercury, Johnny Depp, Ingmar Bergman, Prinses Diana, Michael Jackson, Amy Winehouse.
Nederland: Ilse de Lange, Waylon, Thierry Baudet, Jos Brink, Freek de Jonge, Trijntje Oosterhuis, Marc-Marie Huijbregts, Herman Brood, Claudia de Brey, Brigitte Kaandorp, Maarten van Roozendaal.
Bijbel: Jozef en Job. Jozef wentelde zich als puber in de jaloezie van zijn broers en de unieke positie die hij van Jakob, zijn vader, kreeg toebedeeld. Hij heeft (daardoor) de nodige ellende meegemaakt – misschien ken je het verhaal van de put waarin hij door zijn broers werd gegooid, terwijl ze hem later verkochten aan Egyptische kooplieden om van hun etterige broertje af te zijn – en heeft die pijn door de jaren heen met zich meegedragen. Jozef is een van de toch wel extreme voorbeelden van een man die trouw aan zichzelf is gebleven, ondanks verleidingen van de vrouw van zijn Egyptische baas of de kansen om de maatschappelijke Egyptische ladder sneller te beklimmen. Trouw aan zichzelf, en volgens eigen zeggen daarmee trouw aan zijn God.
Een van de meest schrijnende bijbelverhalen is het levensverhaal van Job. De man die door een hel moest. Hij verloor alles: al zijn kinderen en zijn hele bezit. Hij blijft een boek lang vechten voor zijn eigen rechten, gelijk en schuldloosheid. Het boek Job is ook het meest diepgaande en poëtische bijbelboek. Erg lastig om mee te maken. Maar misschien past bij het diepste lijden ook een speciale verwoording ervan. Want hoe omschrijf je het (onterechte) lijden dat we meemaken in hemelsnaam prozaïsch?
Veel Vieren zeggen het graag. Leve de dichtkunst en het spelen met woorden. En: de wereld wordt door schoonheid gered.
— GERAADPLEEGDE LITERATUUR —
1. ‘Enneagram Basisboek’, Don Richard Riso & Russ Hudson.
2. ‘De Wijsheid van het Enneagram’, idem.
3. ‘Het Enneagram, een weg naar zelfkennis’, Richard Rohr.
4. ‘Parabels and the Enneagram’, Clarence Thomson.
5. ‘De kernkwaliteiten van het Enneagram’, Daniel Ofman & R. van der Weck & R. van der Weck-Kapitein.
6. ‘Enneagram code gekraakt’, W.J. van de Wetering.
7. ‘Het enneagram voor jouw persoonlijkheid’, idem.
8. ‘Ontdek je sterke kanten’, idem.Meer weten over dit Type? Meer ontdekken hoe je als Type 4 uit het Enneagram en van jezelf kan worden bevrijd? Welk wereldbeeld en welke wijsheden je daarbij kunnen helpen? Doe dan de Enneagramtraining- en -Masterclass van de Enneagramdominee (zakelijk). Ben je als particulier geïnteresseerd in de zoektocht naar je eigen Type, kijk dan eens naar de aangeboden cursus op deze pagina!
Het Enneagramtype 1
Typen Eén zijn harde werkers, principieel, perfectionistisch, geordend, punctueel, rigide, idealistisch en met een sterk intern moreel kompas – dan heb je het over EnneagramTypen 1.In het Inleidingsblog krijgt dit Type de volgende namen: De Perfectionist, de Idealist, de Advocaat, De Leraar, De Hervormer, De Moraalridder, De Organisator.
Je hebt een groot rechtvaardigheidsgevoel, je wilt het aller-, allerbeste, kunt goed organiseren, bent adviserend, luistert goed naar je intuïtie, komt je verplichtingen na (en kunt er niet tegen als anderen afspraken niet nakomen), je bent eerlijk, nobel, formeel, vermijdt fouten en bent gewetensvol. Je wilt perfect zijn, want dan voel je je goed. Ook beschik je over visie. Jij weet en voelt hoe de toekomst er uit zou moeten zien, en kunt dat ook aan anderen overbrengen. Al hebben veel Enen er last van dat ze wat moeilijk uit hun woorden komen. Mozes was geen sterke prater en van Paulus was bekend dat hij schriftelijk veel sterker (en harder) was dan verbaal.
Regels en orde zijn je houvast, je gebruikt ook vaak het werkwoord ‘moeten’ en ‘juist!’ zeg je ook vaak. Je hoort het jezelf waarschijnlijk regelmatig tegen ander zeggen: ‘Nee, wacht even, je moet het zus en zo doen. Laat mij het anders maar even voor je doen.’ Of je denkt zelfkritisch: ‘Ik zou eigenlijk beter moeten leven.’ Je neiging om goed te willen zijn is zowel je kracht als je valkuil. De druk om niet te falen, altijd gelijk te moeten hebben of de beste visies en ideeën te moeten hebben, kan onnoemelijk zwaar worden. Overspanning is een dreigende werkelijkheid voor Enen.
Je voelt je thuis in het onderwijs, in wat voor tak (van sport) dan ook. Je hebt anderen gewoon veel te leren, en kunt dingen goed voordoen en overbrengen. En je hebt een geweldig gevoel voor wat er nog aan schort. Wat beter kan. Als jij in een ruimte komt, valt je ook meteen op wat er ontbreekt of scheef hangt. Je moet de neiging onderdrukken om dat scheve schilderijtje recht te gaan hangen – je bent niet thuis, zeg! 😉
Je kunt gevoelig zijn voor smetvrees. De lijfspreuk ‘rust, reinheid en regelmaat’ zou jij bedacht kunnen hebben. En ergens een scheiding in je kapsel vind je mooi en netjes.Je drijfveer (of hoofdzonde) is woede, die je sterk weet te onderdrukken. Het is je woede die je (min of meer) voelt wanneer iets niet klopt of deugt. En ja, zo nu en dan barst de bom. En dan ook goed, vaak tot je eigen verrassing – en teleurstelling. Want je vindt eigenlijk dat je jezelf ten alle tijde moet kunnen beheersen. Ja toch? Dat verwacht je toch ook van anderen? Lastig hoor…
Maar goed, leve de woede. Het is een helende kracht. Stel je voor dat we alles maar zouden laten gebeuren. Leve de Enen die dan in actie komen, en zuivere moraliteit kunnen koppelen aan zuivere of heilige woede. Dat zijn de ware en vaak spiritueel gezonde wereldverbeteraars.Enen en hun vleugels
Je hebt twee soorten lenzen of vleugels het Type Eén. Daardoor kunnen twee typen Een nog behoorlijk van elkaar verschillen.De Een-met-een-Negen-vleugel. Deze Perfectionist heeft een link met het Type Negen, de Bemiddelaar. Deze combinatie wordt de Idealist genoemd. Een scherpzinnig, wijs en beschaafd Type. Enigszins emotieloos, introverter, teruggetrokken, en beschikkend over een filosofische houding op de langere termijn. Gek op de (stilte van de) natuur. Dit Type wil dingen verbeteren, maar met een zachtere, afstandelijkere benadering dan anderen Enen.
De Een-met-een-Twee-vleugel. Dit Type is gekoppeld aan De Helper (Type Twee), en stelt zichzelf dienender op dan het andere Een-type. Dit Type wordt ‘De Advocaat’ genoemd. Hij koppelt zijn principes aan empathie en compassie voor anderen. Ze willen mensen (meer dan het ideaal) verbeteren. Je springt in de bres voor anderen, zolang ze in jouw principes geloven of naar je willen luisteren. Je probeert anderen te overtuigen en te enthousiasmeren voor datgene waar jij voor staat.
Bekende personen
Welke bekende personen zijn in essentie Enen?Buitenland: Nelson Mandela, Dalai Lama, Gandhi, Hillary Clinton, Al Gore, Putin, Harrison Ford, Johannes Paulus II.
Nederland: Youp van ’t Hek, Freek de Jonge, Jan Marijnissen, Esther Ouwehand, Marianne Thieme, Jan Mulder, Maarten van Rossem, Antoinette Hertsenberg, Gerard Spong, Theo Hiddema, Peter R. de Vries, Boudewijn de Groot, Foppe de Haan, Sonja Barend, Gerdi Verbeet, Johan Cruyff.
Bijbel: Mozes en Paulus. Van Mozes is bekend dat hij als zachtmoedig bekend stond. Het lijkt erop dat hij dit door de jaren heen heeft aangeleerd. In het begin van zijn leven is hij opwindender – hij heeft de dood van een Egyptenaar op zijn geweten.
Paulus veranderde ook ten goede. Hét bijbelse woord dat bij dat veranderingsproces past is ‘genade’: een diep doorleefde, milde, goedheid. Op een gegeven moment vraagt Paulus aan God om ‘de doorn uit zijn vlees’ te halen. Er was iets niet goed met hem. We weten het niet zeker maar waarschijnlijk had hij een oogziekte. Het antwoord dat hij krijgt is het beste medicijn voor een Eén, al is het wel even slikken. Niet een perfect lichaam, maar ‘mijn genade is je genoeg’. Een Perfectionist die genadig leeft, is een uitermate volwassen, plezierig en spirituele persoonlijkheid. Paulus van Tarsus hoort dan ook, samen met Mozes, tot de groten der aarde.De Eén op z’n mooist en op z’n lelijkst
De Eén op z’n mooist combineert zijn eigen kwaliteiten met die van de Zeven (‘De Optimist’). (Bekijk in dit blog alle Typen en hun namen.) Een gezonde Eén wordt plezieriger, milder en zachtmoedig in de omgang met zichzelf en anderen. Een Eén die gezellig en gek kan doen staat boven zijn eigen morele kompas, en beheer(s)t die. Door zijn plezier kan hij zijn plicht- en dwangmatigheid relativeren en loslaten.De Eén op z’n lelijkst laat in zijn Type de donkere kanten van de Vier (‘De Individualist’) zien. Vanuit onbehaalde morele doelen en idealen wordt hij cynisch, somber en humeurig. Hoogmoed, een hautaine houding en moreel superieur gedrag maken zich van hem meester. Hij trekt zich terug (in zichzelf) en koelt zijn ongetemde woede, vaak in oordeel, op alles en iedereen – eerder verbaal dan in daden. Woorden maskeren de innerlijke woede beter.
Heb jij iets met de volgende mensen?
Buitenland: Bill Gates, Steve Jobs, Stephen King, Kurt Cobain, Charles Darwin, Frederich Nietsche, Karl Marx, Wolfgang von Goethe, Woody Allen, Stephen Hawking, Bobby Fischer.
Binnenland: Robbert Dijkgraaf, Renate Dorrestein, Simon Vestdijk, Marga Minco, Alexander Pechtold, Marten Toonder, Wim Kan, Annie M.G. Schmidt, Vincent van Gogh.
Bijbel: Eva, Samuël, Tomas, Maria (moeder van Jezus), het bijbelboek Prediker.Ja? Dan heb je waarschijnlijk de EnneagramType 5-lens of ben je daar zijdelings mee verbonden. Of je raakt aan het Type 5 door je groei- en stressrichtingen (naar Type 8 en 7).
In het Enneagram-Inleidingsblog wordt het Type 5 omschreven als:
De Waarnemer, de Beeldenstormer, de Probleemoplosser, de Denker, de Innovator, de Specialist, de Radicaal, de Deskundige.Het Enneagramtype 5: ‘Ben ik capabel?’
Laat waarnemen maar aan het Type 5 over. Het zit hem in het bloed. Van alle Typen is het Type 5 het meest opmerkzaam en scherpzinnig. Bijna niets ontgaat hem, alles neemt hij waar. ‘De Waarnemer’ is vaak specialist op een bepaald vakgebied en bezit daarmee veel en diepgaande kennis over zaken. Ook heeft hij een sterke motivatie om gestructureerd te werken en is hij analytisch, eerlijk en intellectueel. Hij kan goed hoofd- en bijzaken scheiden. Tevens is De Waarnemer door diens onafhankelijke, afstandelijke natuur goed in het bewaren van geheimen. Objectiviteit en nuchterheid staan hoog in het vaandel.
Een Vijf wil capabel, bekwaam en competent zijn. Het is de vraag die boven zijn leven hangt, in zijn hart en vooral in zijn hoofd leeft: ‘Ben ik bekwaam of capabel?’ Op het moment dat de Vijf iets beheerst, voelt hij zich goed. Deskundigheid en ‘weten waarover je praat’ is voor een Vijf zo logisch als wat. Dit betekent dat een Vijf behoorlijk op zijn tijd en ruimte is gesteld. Vraag iets aan een Vijf, en het eerste wat een Vijf kan doen is op de klok kijken. Tijd is kennis. En beiden mogen niet zomaar verloren gaan.
Vijven zijn daarom vaak ook goede planners en vinden het comfortabel om in strakke of afgesproken tijdsblokken en afgebakende en voor zichzelf ingerichte ruimtes te werken. Monniken zijn dan ook het prototype Vijven: de beschikking hebben over een eigen ruimte en een eigen tijdsindeling is voor een Vijf de hemel op aarde.Een Type Vijf houdt emotioneel graag afstand van anderen. Ze beschermen als het even kan hun privéleven. ‘Laat me met rust’ is een diepe wens van de Vijf. Af
stand houden (een vereiste om goed te kunnen waarnemen) past hen goed. Vijven zijn objectieve en effectieve beslissers, counselors en, zoals gezegd, monniken. Ze zijn vaak gek op boeken en kennis. Ook staan ze bekend om hun verzameldrift. En o ja, Vijven zijn vaak ook gek op de natuur. Vooral het bos – bomen zijn dé symbolen van levenswijsheid – is een plek waar de Vijf graag is. Er valt daar zoveel te zien, te mijmeren en na te denken. Boswachters zijn dan ook vaak Vijven.
De Waarnemer ondervindt door zijn persoonlijkheid vaak moeite met het onderhouden van menselijk contact en persoonlijke relaties. Door de nadruk op het intellectuele, is het moeilijk voor de waarnemer om spontane dingen te doen. De Waarnemer kan zichzelf daardoor gesloten en afstandelijk houden, niet altijd naar eigen tevredenheid overigens. De Waarnemer is goed in luisteren, en sterk als het gaat om het eigen vakgebied. Verder is het vaak moeilijk voor een Waarnemer om met anderen te praten, vooral in een groep – hij hoort alles. Hij heeft ook meestal geen behoefte om over koetjes en kalfjes te praten. Conflicten worden het liefst vermeden of – een sterke kwaliteit van de Vijf – deskundig opgelost.
Vijven en hun vleugels
Je hebt twee soorten lenzen in het Type Vijf. Daardoor kunnen twee typen Vijf nog behoorlijk van elkaar verschillen.1. De Vijf-met-een-Vier-vleugel. Dat is een Waarnemer die ook iets van Type Vier heeft: de Individualist. Dit Type wordt wel ‘de Beeldenstormer’ genoemd. Het vermogen om goed te kunnen analyseren én persoonlijk in actie te komen tegen de status quo of heersende maar niet (meer) functionerende denkbeelden, maakt dit Type 5 anders dan de 5-met-6-vleugel. Ze zijn emotioneler, introspectiever en creatiever. Vaak voelen ze meer aangetrokken tot de kunst of het schrijversvak. Je zou ze kunnen omschrijven als creatieve eenlingen die eenvoudig de verbinding tussen hoofd (Type 5, 6 en 7) en hart (typen 2, 3 en 4) kunnen leggen.
2. De Vijf-met-een-Zes-vleugel. Dit is een Waarnemer die ook iets van Type Zes heeft: de Loyale. Dit Type wordt wel ‘de Probleemoplosser’ genoemd. Omdat de Typen 5, 6 en 7 in het hoofd blijven, is dit Type misschien wel het meeste zuiver intellectuele Type. Ze zijn zeer geïnteresseerd in theorieën en in het verzamelen van feiten en kennis. Hun hoofd kan voor hun gevoel, nee, naar hun idee natuurlijk, dan ook bomvol komen te zitten. Hun waarnemeningsvermogen wordt meer dan in het andere subtype-5 ingezet in samenwerkingsverbanden, als (leidinggevende) denktanks in bedrijven bijvoorbeeld of als mede-deskundige (hulpverlener) in een psychologen-praktijk.
Een Vijf op z’n mooist en op z’n lelijkst
Een Vijf op z’n mooist combineert zijn eigen kwaliteiten met die van de Acht (‘De Baas’). (Bekijk in dit blog alle Typen en hun namen.) Een gezonde Vijf gaat merken dat hij leiderschapskwaliteiten heeft, en zet zijn sterke analytische vermogen met dat doel in. Zijn wijsheid en kennis geeft macht en beschermt en voedt het bedrijf, het gezin of de samenleving. Een gezonde Vijf komt daarmee uit zijn zelfgekozen isolement, zowel qua ‘jezelf wegstoppen in je hoofd’ als ‘jezelf onthouden van anderen’. Een Vijf blijft hierin wel zichzelf en zal zich altijd gereserveerder en terughoudender opstellen dan een “echte” Acht. Een volwassen Vijf is gegroeid in (levens)wijsheid. Kinderen en kleinkinderen kunnen bij opa- en oma-5 voor inspiratie en levenslessen terecht! Want ze hebben het leven perfect waargenomen én ervan geleerd.Een Vijf op z’n lelijkst laat in zijn Type de donkere kanten van de Zeven (‘De Optimist’) zien. Het hoofd en het denken biedt de Vijf een veilige omgeving. Maar als die veiligheid niet meer gevonden kan worden kan de Vijf doorschieten naar de ongezonde kanten van de Zeven. Ze storten zich impulsief in activiteiten. Vanuit hun hoofdzonde – Hebzucht: denk aan het willen hébben van tijd en ruimte – kunnen ze zich storten in materiële koopzucht om pijn niet te voelen of te verlichten. In het ergste geval vechten ze tegen hun angst en pijn door agressie, verdovingsmiddelen en ongevoeligheid ten opzichte van het doel waarnaar ze streven.
Meer weten over dit Type? Ontdekken hoe je als Type 5 uit het Enneagram en van jezelf wordt bevrijd? Welk wereldbeeld en welke wijsheden je daarbij kunnen helpen? Doe dan de Enneagramtraining- en -Masterclass van de Enneagramdominee (zakelijk). Ben je als particulier geïnteresseerd in de zoektocht naar je eigen Type, kijk dan eens naar de aangeboden cursus op deze pagina!
Het Enneagramtype 8: gedijen bij het conflict
Het Type Acht is het type dat genatured en genurtured is om de wereld in duidelijke, behapbare gebieden te verdelen. Soms verworden die gebieden tot territoria die hij als een baas moet bewaken, vaker is zo’n gebied veel neutraler terrein. Zo’n gebied is dan bijvoorbeeld zijn familie of gezin, dat een Type 8 met de grootst mogelijke liefde en zorg zal beschermen. Een Type 8 wordt daarom ook wel ‘De Beschermer’ genoemd. ‘Mijn gezin staat op nummer 1’, is een uitspraak dat echt gemeend en bijna voelbaar uit een Type 8-hart kan komen. Of probeer een vriendschapsafspraak met een Type 8 te maken en 9 van de 10 redenen waarom de afspraak niet kan doorgaan, is gezin-gerelateerd. De liefde daarvoor zit vaak diep verankerd.Door de vaak eenvoudige verdeling van zijn wereldbeeld, ontstaan er natuurlijk ook vrij eenvoudig conflicten. Maar dat vindt een Type 8 niet erg. Hij is dat vaak zijn hele leven al gewend. Van veel Achten is bekend dat ze in het vroegere gezin te snel een ouderrol (vaak die van de moeder) op zich hebben moeten nemen. Het hoeft niet per se zo te zijn geweest, maar de ouders, of een van hen, waren er niet. Of voor zijn gevoel niet. Dat idee kan zich diep in een Acht hebben genesteld. Daardoor stond hij er alleen voor. En besloot hij de leiding en het heft in eigen handen te nemen. Maar die “leiderschaps”-ervaring heeft wel een voorsprong opgeleverd ten opzicht van zijn concurrenten wanneer er sprake van ruzie is. Typen 8 hebben dan ook een lange adem, lopen altijd nét iets verder dan een ander en vechten door totdat ze de strijd in hun voordeel hebben beslist. Ze kunnen zich in de materie vastbijten. Het geeft ze ook energie. Achten gedijen bij het conflict. Vechtersbazen zijn ook bazen, ja toch?
En is het conflict opgelost? Dan is een Acht ook echt klaar. Misschien herken je de volgende ervaring met iemand die misschien wel een Type 8 is. Stel, gisteren heb je een fikse woordenwisseling met hem gehad, vandaag zeg je tegen hem: ‘Ik wilde nog even op gisteren terugkomen.’ En je voelt de adrenaline weer in je opkomen. Een Acht kan dan zomaar zeggen: ‘Ach, dat is allang vergeven en vergeten. Zand erover, man.’ Een Acht kan emotioneel heel snel schakelen. Blijft niet lang boos of rancuneus. Je kijkt hem aan en je denkt: ‘Gisteren kafferde je me nog helemaal uit, dreigde je met maatregelen, en nu… nou zeg, een gedaanteverandering!’ Een Acht wil zich graag onafhankelijk opstellen.
Achten en hun vleugels
Een stapje verder nu. Je hebt twee soorten in het Type Acht. Daardoor kunnen twee typen Acht nog behoorlijk van elkaar verschillen.1. De Acht-met-een-Negen-vleugel. Dat is een Baas die ook iets van Type Negen heeft: de Vredestichter. Dit Type wordt wel ‘de Beer’ genoemd. Hij is hard of juist zacht als een beer. Een sterke beer of een knuffelbeer. Gezond gebruikt hij zijn macht om de vrede te bewaren. Hier kun je types als Trump in herkennen. Of misschien ken je de verhalen van Simson. Een beer van een kerel, sterk en gespierd. Maar die zo zacht als een ei wordt in de armen van de beeldschone Delila.
2. De Acht-met-een-Zeven-vleugel. Dit is een Baas die ook iets van Type Zeven heeft: de Levensgenieter. Dit Type wordt wel ‘de Onafhankelijke’ genoemd. Gezond gebruikt hij zijn macht om de sfeer te bewaken. Mark Rutte is hier een voorbeeld van. Denk aan zijn typische schaterlach of zijn vermogen om in tijden van kritiek of crisis luchtig of grappig te doen. Hij kan zich op deze manier knap overal uitredden. In de bijbelverhalen is David hier een typisch voorbeeld van. Keihard als hij wil of moet, maar op een andere dag zo goed als naakt dansend in de hoofdstad. Kan hem het schelen. Feestje! Polonaise! In je blote reet voor de lieve Heer! Leuk om als gelovigen ook eens te doen.
Een Acht op z’n mooist en op z’n lelijkst
Een Acht op z’n mooist combineert zijn eigen kwaliteiten met die van de Twee (‘De Helper’). (Bekijk in dit blog alle Typen en hun namen.) Een gezonde Acht zet zijn leiderschap dan in om anderen te helpen. Hij zet zijn onderbuik waar hij vaak goed contact mee heeft – Achten zijn intuïtieve en instinctieve mensen – in voor de goede zaak. Een Acht die behulpzaam is, wordt barmhartig. Of mooier gezegd: warmhartig. Ze worden grote mensen, en kunnen voor altijd herdacht worden als helden. Het zijn mensen die hun omgeving, het bedrijf, de maatschappij of de wereld hebben verrijkt door de krachtige combinatie van leiderschap en hulpvaardigheid. Rechtvaardigheid en de bestrijding van onrecht kun je aan gezonde Typen 8 heel goed overlaten. Het tegenovergestelde van ‘recht’ is volgens een Acht dan ook niet ‘krom’, maar ‘onrecht’. En dat moet altijd worden rechtgebogen.Een Acht op z’n lelijkst laat in zijn Type de donkere kanten van de Vijf (‘De Waarnemer’) zien. Hij blijft op zichzelf, trekt zich terug in zijn eigen bunker, in zijn hoofd, in zijn eigen gelijk. Hij wordt afstandelijk, verdooft zijn hart en komt niet meer bij zijn gevoel of vertrouwt alleen nog maar op zijn onderbuik. Hij kan, sterk als hij kan zijn, om zich heen gaan slaan en een gevaar voor de omgeving vormen. Hij maakt vijanden en zoekt vrienden (dat geeft hem duidelijkheid) die hem bevestigen in zijn eigen gebrek aan (ontvangen) liefde. Een Type 8 kan dan nog wel sterk lijken, maar diep vanbinnen voelt hij zich ‘eenzaam aan de top’. Moederlijke, warme zorg kan een Type 8 er dan weer bovenop helpen.
Bekende Typen 8
Ons land en de wereldgeschiedenis kent veel bekende Typen 8. En ook dat levert uiteraard een zwart-wit-beeld qua daden op. Denk aan Martin Luther King, Louis van Gaal, Michaël Gorbatsjov, Rita Verdonk, Angela Merkel, Jeltje van Nieuwenhoven, Oprah Winfrey, Mark Rutte, Sean Connery, Donald Trump, Kim Jung Un, Annemarie Jorritsma, Klaas Dijkhof, Ivo Opstelten, Joop van den Ende, Harvey Weinstein, Bill Cosby, Kevin Spacey. (Bij de laatste drie: ‘Lust’ is de hoofdzonde van de Acht, best begrijpelijk in de combinatie met de Acht-kwaliteit: leiderschap. Je bent als Acht toch de Aap op de Rots, alleen al vaak voor je gevoel. Maar ook van Martin Luther King zijn de seksuele escapades bekend. En we kennen natuurlijk allemaal de vrouwonvriendelijke uitspraken van Trump.)Bijbelse personen zijn Debora, David, Simson en naar mijn mening het overgrote deel van het beeld van God dat in het Oude Testament wordt beschreven. Een behoorlijk zwart-wit godsbeeld dat gaandeweg door de bijbelverhalen heen meer kleur en dynamiek krijgt, culminerend in de figuur van Jezus van Nazaret.
Ontdekken hoe je als Type 8 uit het Enneagram en van jezelf wordt bevrijd? Welk wereldbeeld en welke wijsheden je daarbij kunnen helpen? Doe dan de Enneagramtraining- en -Masterclass van de Enneagramdominee (zakelijk). Ben je als particulier geïnteresseerd in de zoektocht naar je eigen Type, kijk dan op deze pagina!
Een samenvatting van het Enneagramtype 9 in een gedicht. Misschien herken jij jezelf er in?
DE VREDESTICHTERS (Enneagramtype 9)
De vredestichters – je kent ze wel.
Zij die van liefde, mensen houden.
Zij lossen ruzies graag geduldig op,
weten altijd wel een brug te bouwen.Sta jij bij C, de ander bij A,
en schreeuw je heen en kaats je terug.
Dan gaan de vredestichters aan het werk
en bouwen zij de B van brug.Ze zijn van het gediplomeerde soort,
dat van harmonie en eenheid houdt.
Deze troosters en bemoedigers van de wereld
zijn geliefd, en gezond van goud.Slaapt graag, en emotioneel liever lui dan moe,
en staat kalm en rustig op voor een wonder.
Persoonlijk gelukkig in een vredige groep.
En in het algemeen een ‘niemand in het bijzonder’.Maar heeft een vredestichter zelf ruzie.
Of last van één kant van de zaak.
Dan vlucht hij zomaar als een Jona weg,
ontneemt zichzelf zijn geliefde taak.Conflictvermijding wordt zijn vluchtweg,
hij waait met alle winden mee.
Of bouwt een brug naar zijn gelijk:
‘Geloof in mijn god, mijn idee.’Bruggenbouwen heeft iets veiligs.
De ander blijft op afstand staan
En wie een brug heeft kunnen bouwen,
hoeft er zelf nog niet over te gaan…De ware vredestichter bouwt geen bruggen,
maar houdt de hoop op iets groters gericht.
Pas met de daad en vuur en pijn en hart
wordt elke kloof met liefde gedicht.In het Enneagram-Inleidingsblog werd het Type 9 omschreven als:
Type 9.
De Vredestichter, de Scheidsrechter, de Dromer, de Heler, de Verzoener, de Trooster, de Utopist, de Diplomaat, ‘Niemand in het bijzonder’Een korte typering van een gezond Type 9
Mensen met een hart van goud. Zo worden typen 9 het vaakst getypeerd. En hoe gezonder dit Type, hoe zichtbaarder dat gouden, liefdevolle hart. Ben jij een Type 9, dan ga je voor harmonie, vrede en rust. Van alle typen ben jij het die het meest denkt en handelt vanuit liefde. Je wilt graag de lieve vrede om je heen, en je wilt natuurlijk graag zelf lief gevonden worden. Je hebt hart voor mensen en de goede zaak. Je zet al je geduld, empathie, diplomatie en tijd in om het mensen naar de zin te maken. Want als iedereen om je heen zich gelukkig voelt, dan ben jij het ook. Jij hoeft dan ook niet op te vallen of in het centrum van de belangstelling te staan.Dingen hoeven van jou niet snel te gebeuren. Dat verhoogt alleen maar de kans op verstoringen, ruzie en conflicten. En als je in een ruzie betrokken raakt, dan ben jij de eerste die zich verantwoordelijk voelt om te bemiddelen. Je neemt daar dan ook alle tijd voor. Met traagheid is helemaal niks mis. Dat noem jij dan ook geen traagheid – dat is beleid en zorgzaamheid! Jij vindt juist al snel dat iedereen alles al zo snel wil doen. En je ziet daar veel in misgaan. Jouw advies aan de wereld? Relax! Jouw motto? ‘Alles komt altijd goed!’ Of: ‘Festina lente (Haast je langzaam)!’ Jij neemt voor alles lekker de tijd. En je vindt het echt vervelend als je het onbestemde gevoel krijgt opgejaagd te worden, of in je lekker lopende gang van zaken gestoord te worden. Dan schiet je zomaar uit de slof. Al verpak je je boosheid toch ook weer het liefst in zachte bewoordingen. Je zegt niet: ‘Luister nou eens naar me als ik iets uitleg!’ Jij zegt: ‘Zou het voor ons allebei niet beter zijn wanneer het tijdens de uitleg stil is?’
Je houdt van rust. Van slapen. Van dromen. Lekker even – of heel lang – niks doen. Maar niks doen zonder de goede leef-omstandigheden om je heen, daar hou je niet van. Je moet wel je natje en je droogje hebben. Is er geen goed eten en drinken? Dan neem je ook geen rust. Dan werk je net zo lang door tot je de goede leefomstandigheden hebt bereikt.
Het bereiken van de vrede voor anderen en dus jezelf is dan ook je sterke punt. Wanneer je dat bereikt, heb je een overwinnaarsgevoel.
De Negen in stress
Wordt het spannender voor je en kom je in stress, dan begeef je je op de glijdende schaal van disloyaliteit. Zet je je gezond nog in voor harmonie, in een ongezonde houding verbreek je zomaar de banden (waar je je later rot over voelt, want waar was toen je ‘hart van goud’?). Je kunt er bijvoorbeeld niet van houden als mensen te diep in je gevoelsleven afdalen. Of het idee alleen al dat vrede soms om harde maatregelen vraagt, die je (volgens anderen, denk je dan) impopulair en liefdeloos maken, stoot je liever af. Je kunt dan de neiging hebben om te vluchten, je terug te trekken, onder te duiken, te zwijgen. ‘Spreken is zilver, zwijgen is goud’, weet je soms in eigen voordeel te gebruiken. Om niet te hoeven voelen.Er is een oud verhaal, over een profeet uit Israël. Hij hoort een stem en moet het goddelijke oordeel + 40 dagen kans op berouw in de stad Ninevé aankondigen. Bij de aartsrivaal.
Dus hij ging niet. Liever harde woorden in Israël over zijn vijanden uitspreken natuurlijk, zoals zijn collega-profeten dat ook deden. Maar naar de vijand gaan, door het vuur heen met je verhaal? No way!
In dat verhaal zien we een “Vredestichter” in stress. Jona is de naam. Een hilarisch verhaaltje met diepe lagen. Vier hoofdstukjes, met typische Type-9-gedragspatronen.Negens en hun vleugels
Je hebt twee soorten in het Type Negen. Daardoor kunnen twee typen Negen nog behoorlijk van elkaar verschillen.1. De Negen-met-een-Eén-vleugel. Ook wel ‘de Dromer’ genoemd. Deze vredestichter heeft ook iets van Type 1: ‘de Verbeteraar’. Het zijn vriendelijke en geruststellende mensen die hun doelbewustheid koppelen aan hun idealen. Ze zijn vaardig in het luisteren naar anderen, zonder oordeel en tot hulp bereid. Minder gezond kunnen ze onbetrokken, afstandelijk en gereserveerd raken of zich moreel superieur wanen aan andere mensen die voor hun gevoel minder “liefdevol” en “idealistisch” zijn.
2. De Negen-met-een-Acht-vleugel. Ook wel ‘de Scheidsrechter’ genoemd. Vredestichten en leiding geven en nemen, dat is hun daadwerkelijk zichtbare en – als je in hun buurt bent – voelbare kracht. Conflicten temperen en bemiddelen kunnen zij als de beste, niet in de laatste plaats door hun ijzersterke uithoudingsvermogen. Wat minder gezond kunnen ze koppig en defensief zijn en primair gericht raken op hun eigen behoeften en genoegens. Toch zullen ze bij een heftige explosie van woede snel kunnen terugkeren naar een staat van kalmte en onbewogenheid.
Bekende Typen 9
Bekende Typen 9 zijn ZKH Willem-Alexander, Carl Jung, Humberto Tan, Helmut Kohl, Pierluigi Collina, Ronald Reagan, Whoopi Goldberg, Sophia Loren, Queen Elizabeth II, Walt Disney, Frans Timmermans.Bijbelse personen zijn Boaz en Jona.
